Litt komisk, mest klaustrofobisk

Lilla av Jon Fosse startar søtt og keitete med dei to ungdomane i det nye øvingslokalet, eit grått og kaldt bomberom i ein kjellar under ein nedlagt fabrikk. Gitaristen og kjærasten er like namnlause som dei tre andre; trommisen, bassisten og vokalisten. Det handlar om minne, fortel Teater Vestland i programmet. I Lilla møter vi fem 50-åringar som ser attende på ein fredagskveld i deira felles ungdomstid, heiter det vidare. Det forstod eg ikkje ut i frå dei 50 minutta framsyninga vara. Vel starta og slutta det med at gitaristen song, og ingen av dei ser ut som 15-åringar anna enn i påkledninga. Men kven sine minne opplever vi?

Innestengt Gitaristen har mista ankeret i livet sitt, bestemora han voks opp med. Han er liten, sårbar og einsam. Når trommisen kjem, endrar stemninga seg gradvis til noko uhyggjeleg. Det vert så ubehageleg at eg får lyst til å gå. Men så ta att, då mann! Det er ikkje berre eg som vil ut, som vil sleppe å sjå. Det er stadig folk i døra til øvingslokalet som vil gå, men liksom ikkje kjem seg i veg. Den klaustrofobiske kjensla av bomberom djupt under bakken akselererer når trommisen låser døra og gitaristen er hjelpelaus innestengt saman med eit uhyre. Det skal bli verre.

Det er eit trist og tomt rom, berre møblert med instrumenta, forsterkarane og eit skrått golv midt i lokalet. Stemninga vert innimellom forsterka av ekko, av tung, febrilsk pust og lilla røyk som siv inn i rommet. Musikk frå ein annan stad blandar seg med levande musikk, og eg veit ikkje heilt kva som er kva, anna enn når trommisen går berserk på slagverket. Syngedama og bassisten kjem etter kvart, men forstår ikkje heilt kva som skjer mellom den tafatte gitaristen og den ville trommisen. Sjalusi, mindreverd og angst vert teke ut i aggresjon, det er unge gutar ute av stand til å takle eller forstå dei vanskelege kjenslene som riv i dei. Dermed endar det i vald mot dei som betyr mest.

Venta noko anna Kvifor framsyninga heiter Lilla har ikkje dramatikaren sjølv, Jon Fosse, noko svar på. Ikkje eg heller. Lilla er adventsfargen, ventefargen. Lilla skjerf er symbol på 70-talet.

Eg forventa meg fem menneske som hugsa denne kvelden heilt ulikt, slik det ofte er når ein mimrar og kranglar om kva som eigentleg skjedde den gongen for lenge sida. Minne har ein tendens til å bli knadd og forvrengt, som i kviskreleiken der det som når fram til sistemann er noko heilt anna enn det som vart sagt i utgangspunktet. Eg fekk noko anna enn det eg venta på.

Lilla er krydra med små, humoristiske dialogar og scener, attkjennelege for alle som har vore 15 år. Dei skal øve, men ingen er gode, dei har knapt spela før. Etter kvart får vi og ei slags forståing for kvifor dei to hovudpersonane er som dei er – utan et eg heilt klarer å få att sympatien for den aggressive og tvers gjennom jævlege trommisen. Men det ligg ei historie bak der også, det er ei årsak til at gitaristen ikkje tek att, ikkje då. Ikkje mot han.

Går rett i magen For meg handlar ikkje Lilla om minne, men om ungdom utan fotfeste og sterke kjensler. Eg lo og kosa meg, og eg ønska meg vekk då ubehaget skylte innover meg. Eg vart riven med av den vesle spretten av ein bassist som prøver å glatte over og redde stumpane av eit band i startgropa, og av syngedama med glitrande gevant og primadonnanykkar, men utan talent i følgje dei andre i bandet. Ho berre snur seg bort.

Den nystarta rockegruppa i Lilla er rett og slett glimrande spela av alle fire medlemmene, det same er kjærasten til gitaristen. Og då gjer det jo ingenting om det var eit heilt anna framsyning enn eg forventa meg. Kanskje tvert om. Eg har aldri sett Kyrre Eikås Ottesen i ei meir motbydeleg rolle. Han spelar trommisen med slik truverd at eg hatar fyren. Det hjelper ikkje at han mjuknar mot slutten og det kjem opp i dagen ei slags forklaring på oppførselen hans. Kanskje var det nokre av mine eigne vonde og bortgøymde opplevingar som pirka meg i minnet? Så handlar kanskje Lilla om minne likevel? Men det forstod eg ikkje før lenge etter at scenelyset var sløkt