Kreativt friminutt

Me er samla på Youngstorget, eg og ein skoleklasse frå Møllergata skole. Tigerbussen står og ventar på oss, og rundt bussen vrimlar det av fargesprakande, visirkledde truppmedlemer. Med litt fantasi finn vi typar som minner om den sterke (og litt dumme) mannen, kvinna med skjegg, spåkona, flammeslukaren, orakelet, linedanseren og mange fleire som i mindre grad let seg kategorisere. Referansane til commedia dell’arte og andre folkelege teatertradisjoner som sirkus, karneval og gjøglande middelaldertruppar er tydelege. Det er kaldt denne dagen i mai, og eg ser fram til å koma inn i magen på tigeren, setje meg ned og forsvinne inn i den fyrste teaterframsyninga eg har sett på 14 månader.

Fyrste teateropplevinga Småpraten går blant elevane. To jenter snakkar med kvarandre og ensar ingenting av det som hender ikring dei. Andre har 100 spørsmål og munnen full av barneanekdotar, kommentarar og innfall. Forbipasserande fedre i pappaperm stansar opp og stiller opp vogna slik at babyen vert sitjande å stirre forundra på dei mange skapnadene med nettingstrømper, sjakettar, hattar og ansiktssminke. Ei av jentene frå skoleklassen vegrar seg for å bli med inn, men bestemmer seg etter ein liten prat med ei av skodespelarane for å tore likevel. Det var jammen bra, tenkjer eg. Våre medievaner i dag gjer oss til einslege lyttarar, einslege sjåarar og einslege tilskodarar bak kvar vår rute. Det å reise på teater er derimot ei kollektiv hending som ein som barn ikkje har valt seg sjølv. Her må barnepublikumet ta ein sjanse og stole på at dei vaksne har valt noko som er akkurat passe skummelt, passe forpliktande og passe involverande. No er alle med på denne hendinga, og for mange av dei er det truleg fyrste gongen dei vert utsett for vaskekte teatermagi.

Det er lenge sidan mi fyrste teateroppleving, og eg er rimeleg sikker på at den er lysår unna den kvaliteten, erfaringa og rutinen som Tigerstadsteatret har opparbeidd seg. Då ljoset vert sløkt og vi set oss inn i magen på tigeren og historia vert rulla opp, har eg ikkje lenger kjensla av å sitte inni ein expotrailer midt på den travlaste piazzaen i Oslo. Frå eg sit meg ned, er eg på teater. Larmen frå byen er vekke, og vi sit i eit amfi, med teknikarar bak oss og scenen framfor. Eit heilt ekte teater på hjul som fungerer omtrent som eit par VR-briller. Kroppen min er ute i byen midt på Youngstorget, men blikket mitt og fantasien min er på teater.

Er teksten verkeleg så viktig? Det kan godt hende eg får folk mot meg når eg seier dette, men eg meiner faktisk at historia vi vert fortalt, ikkje er så viktig. På 40 minuttar med aktiv speletid på scenen får ein ikkje fortalt ei stor historie etter aristoteliske dramaturgiske prinsipp uansett. Det er heller ikkje rom for indre konflikt eller psykologisk oppbygging av vonde og gode krefter. Vi møter ein by som er tvinga i kne av ein trollmann, ein ekornkonge som ikkje vil hjelpe til fordi menneska er ute etter skogen hans, og ein undersjøisk drage som heller ikkje vil hjelpe fordi menneska driv rovdrift på havressursane. Tigerstaden sine innbyggjarar ber til slutt om hjelp frå eitt av skolebarna til å kommandere trollmannen til å heve forbanninga over byen. Då vert alt fryd og lukke igjen. Både skogen, ekornet, havet og draga er vakkert skapt av scenograf Signe Gerda Landfald. Ekornet er ei lita hånddokke, skogen er kulisser med fleire sjikt. Når desse vert lyssett med blå striper av ljos i bakkant, vert skogen til hav. Draga er inspirert av kinesisk dragedans og kjem til liv med hjelp av stenger og ledd ført av ein dokkeførar.

Etter at balansen i byen er gjenoppretta, er det duka for krise nummer to. Straumen forsvinn og enkeltvis vert vi ført inn i eit nytt rom i Tigerbussen. Den nye scenografien er eit svart teppe metta med lysande små punkt. Dette endrar stemninga, og plutseleg er eg på improfest i fantasien til det åtteårige publikumet. Vi vert fortalt at vi skal besøke fantastane, to paljettkledde kreaturer som har mista orda sine. Dette er improvisert materiale der ungane vert bede om å kome med stikkord. Desse vert spunne omkring, og dei kokko historiane vekkjer både latter og undring hjå dei små. Eit roterande lukkehjul som minner om Ittens fargesirkel tener som scenegolv, utan at dette vert utnytta i særleg grad. Då barna har hjelpt fantastane med å vekke fantasien til live igjen, vert vi igjen geleida ut, ein og ein medan fantastane lovar å dukke opp i draumane til kvar einskild av oss og kjem med spådommar om kva nettopp eg kjem til å drøyme om.

Alle vert sett Koronarestriksjonane og den avgrensa plassen inne i bussen tvingar regissørane Hilde Brinchmann, Mats Eldøen og Cathrine Frost til å bruke tid på overgangane og forflyttingene våre. Tidsbruken som er involvert med dette krev at det vert innlemma i historia. Det tvingar også skodespelarane til å sjå kvar einaste elev. Nettopp dette er kanskje prosjektet si største styrke. Sjølv dei blygaste av elevane og kritikarane, dei som ikkje retta opp handa for å kome med innspel til improvisatørane kunne kjenne seg sett av truppen sine medlemer. Dette trur eg kan vere fint, for sjølv om ikkje alle menneske har behov for å kaste inn stikkord og stille spørsmål og ta plass i ei forsamling, så treng vi alle å bli sett. Særleg etter eit annus horribilis som 2020.

Det verkar som om Tigerstadsteatret testar ut to konsept i ein buss. Det vert for lite tid til å lande i begge universa, og det å sy dei ytterlegare saman verkar unødvendig på meg fordi det er så ulike historier. Begge delane fungerer godt isolert sett, og eg ser ingen grunn til ikkje å utvikle begge deler som uavhengige framsyningar. Alt i alt var dette to flotte opplevingar i ein og same buss. Eg gler meg til å fylgje Tigerbussen vidare, for formatet er eit glimrande initiativ. Tigerbussen har som mål å vere spesielt aktiv i område der born sjeldan går på teater. Eg trur Tigerstadsteatret har lukkast med det dei prøver på, nemleg å lage teater som kjennes som eit kreativt friminutt. Vi kan aldri vite, men eg håpar at ho som nølte litt med å gå inn, fekk eit minne ho kjem til å hugse i lang lang tid.